قدس آنلاین: برنی سندرز بالاخره کارزار انتخاباتی ۲۰۲۰ دموکراتها را به نفع جو بایدن ترک کرد تا او را به مصافی سخت با ترامپ، در رقابت نهایی پاییز امسال بفرستد. با انصراف این سوسیالیست پیر از صحنه انتخابات ریاست جمهوری، هیجانی که با حضور او در بین جوانان آمریکایی به وجود آمده بود از میان رفت. چپگرایی در مهد سرمایهداری دنیا یعنی ایالات متحده از مهمترین و جنجالیترین علاقهمندیهای برنی سندرز بود. وعدههای انتخاباتی وی همه رنگ و بوی سوسیالیسم داشت؛ وعدههایی همچون «پوشش همگانی رایگان سلامت»، «تحصیل رایگان» و «شغل تضمین شده برای همه افراد». سندرز همچنین از منتقدان سرسخت سیاست خارجی تهاجمی ایالات متحده بود. وی در سال ۲۰۰۳ با اشغال عراق توسط آمریکا نیز مخالفت کرد. او همچنین از راهحلهای سیاسی برای حل و فصل تنش میان آمریکا و ایران استقبال میکرد.
هر چند سندرز توانست بخش بزرگی از جوانان، زنان، اقلیتها و روشنفکران آمریکایی را با خود همراه کند اما در نهایت مانند نمونه بریتانیا در برخورد با جرمی کوربین رهبر حزب کارگر این کشور، سرمایهداری آمریکا هم به یک سوسیالیست میانهرو اقبال چندانی نشان نداد. اگر چه گسترش ویروس کرونا و بحرانهای ناشی از آن بخشی از پیشبینیهای سندرز درباره آسیبپذیری فاجعه بار نظام درمان در آمریکا را خیلی زود عیان کرد، اما حذف سندرز نشان داد به چالش کشیدن این نظام سرمایهدار سالار کار آسانی به نظر نمیرسد.
برنی باز هم قربانی شد
نماینده ایالت ورمونت در سنای آمریکا یکی از شانسهای اصلی انتخاب شدن به عنوان نامزد نهایی دموکراتها در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر (آبان) محسوب میشد و اکنون کنارهگیری ناگهانی وی ابهام و سؤالاتی ایجاد کرده است. واقعیت آن است که بسیاری از سیاستمداران بلندپایه حزب دموکرات با توجه به عقاید اقتصادی چپگرایانه و انتقادهای صریح برنی سندرز از ساختار نظام اقتصادی آمریکا، تمایل نداشتند وی به عنوان نامزد نهایی این حزب معرفی شود، کما اینکه در سال ۲۰۱۶ نیز اعضای کمیته ملی حزب دموکرات عملاً علیه برنی سندرز و به نفع هیلاری کلینتون وارد عمل شدند تا در نهایت کلینتون به عنوان نامزد نهایی این حزب انتخاب شود. در اواخر ژوئیه ۲۰۱۶ (اوایل مرداد ۱۳۹۵) در آستانه برگزاری مجمع حزب دموکرات، وبسایت افشاگر ویکیلیکس با انتشار ۱۹ هزار مورد از ایمیلهای داخلی اعضای کمیته ملی حزب دموکرات، پرده از یک راز بزرگ برداشت و نشان داد این کمیته در جریان رقابتهای مقدماتی حزب دموکرات، پیشینه مذهبی و باورهای مذهبی سناتور برنی سندرز را بهعنوان ابزاری برای ضربه زدن به او مورد استفاده قرار داده است.
حال به نظر میرسد سناریوی مشابهی در جریان است. یک کارشناس مسائل آمریکا در گفتوگو با قدس ضمن اشاره به این نکته گفت: سیستم سیاسی موجود در ایالات متحده بر پایه دو حزب بنا شده طوری که امکان بروز و رشد و نمو را از دیگر جریانهای مستقل گرفته است. این سیستم امکان رقابتهای درون حزبی را فراهم آورده و سپس از میان آنها نامزد نهایی هر حزب برای رقابت اصلی انتخاب میشود. فؤاد ایزدی ادامه میدهد: در رقابتهای درون حزبی انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا افزون بر ۲۰ نامزد با هم رقابت داشتند. سندرز از همان ابتدا به عنوان یکی از گزینههای مهم مطرح بود، اما باید توجه داشت که وی در نهایت انتخاب ساختار اصلی دست راستی حزب نبوده و ساختار رهبری این حزب به واسطه اندیشههایش با او رابطه خوبی ندارند. این داستان چهار سال پیش یعنی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ هم روی داد، جایی که در نهایت در رقابت میان هیلاری کلینتون و برنی سندرز، این نامزد سوسیالیست دموکرات بود که قربانی شد. سندرز هم به این نکته پی برده و به همین دلیل زودتر کنار کشید. کنارهگیری این سنارتور چپگرا که خود را ترقیخواه مینامد نشان داد نظام سیاسی سرمایهداری آمریکایی تاب تحمل اندیشههای سیاسی یک فرد با حداقل گرایشهای سوسیالیستی را ندارد و با کنار زدن سندرز وی را این بار پیش پای بایدن قربانی کرد.
کنارهگیری؛ به نفع ترامپ یا ضرر او
رئیس جمهوری ایالات متحده در نخستین واکنش به کنارهگیری سندرز در توییتی از طرفداران او خواست با پشت کردن به دموکراتها به حزب جمهوریخواه بپیوندند. دونالد ترامپ، پیشتر و در کوران رقابتهای درون حزبی دموکراتها نیز با انتشار چند توییت دموکراتها را به انجام توطئه برای کنار گذاشتن سندرز متهم کرده بود. حال این سؤال مطرح است که اقدام سندرز در هنگامه بحران کرونا که همه چیز را به ضرر ترامپ رقم زده آیا میتواند کفه ترازو را تغییر داده و امیدی دیگر برای ترامپ در کسب سبد آرای وی تلقی شود؟ ایزدی معتقد است کنارهگیری سندرز در حالت حداقلی به نفع جمهوریخواهان تمام خواهد شد. وی در این باره گفت: چهار سال پیش هم همین سناریو اتفاق افتاد. بخشی از افرادی که به سندرز رأی میدهند بدنه اجتماعی مستقلی هستند که از وضعیت موجود ناراضی بوده و به دنبال کسی هستند که شرایط را تغییر دهد. باور آنها در انتخابات پیش این بود که قطعاً هیلاری این کار را نخواهد کرد؛ پس بعد از انصراف سندرز احساس کردند حال که برنی نیست پس به ترامپ رأی دهند. این اقدام در ایالاتهای میشیگان و ویسکانسین که ترامپ با درصد کمی برده و در نهایت رئیس جمهور شد تأثیرگذار بود. این تحلیلگر مسائل آمریکا ادامه داد: اما این تجربه چهار سال پیش بود. بدنه اجتماعی در آن هنگام تصور داشت ترامپ هم مانند سندرز خواهان تغییر و تحول است، چرا که او هم حرفهای سندرز را میزد. سندرز میگفت مخالف جنگ عراق است، ترامپ هم همین را میگفت. برنی میگفت واشنگتن فاسد و نیاز به اصلاح دارد؛ دونالد هم همین را میگفت و به همین دلیل انتخابکنندگان در مقابل کلینتون به او پیوستند. حال او چهار سال بر مسند قدرت بوده و همین مردم شاهد بودند که او هم حامی سرمایهدارهاست. اما اکنون هم ممکن هست بخشی از همین طرفداران سندرز به ترامپ بپیوندند ولی نه از روی علاقه، چراکه بین دو گزینه بد و بدتر حق انتخاب بهتری نخواهند داشت. اما برخی نیز معتقد هستند خیانت دوباره سندرز به طرفدارانش موجب گوشهگیری و اتخاذ رویکرد ضد اجتماعی بیشتر از سوی آنها و عدم مشارکت سیاسی خواهد شد.
عدهای نیز معتقد هستند کنار کشیدن سندرز به نفع بایدن که هر کدام طیف خاصی را در حزب دموکرات نمایندگی میکنند، سبب خواهد شد این حزب با قدرت و یکپارچگی بیشتر در رقابت انتخاباتی ریاست جمهوری ظاهر شود. دموکراتها اگر پیش از این تنها به دنبال شکست حزب رقیب خود صرف نظر از نامزد آن در انتخابات بودند، اما این بار هدف آنها شکست ترامپ صرف نظر از علقه حزبی اوست و عزم خود را برای این کار جزم کردهاند. باید دید کرونا در آمریکا تا کجا پیش خواهد رفت و تأثیرات آن بر معادلات انتخاباتی به چه شکل خواهد بود.
نظر شما